Pasoume hai tempo con Darío Xohán Cabana, que o tiña clasificado como poeta, e logo evidenciouse tamén magnífico narrador. Pasoume estes días con Xulio López Valcárcel, paisano lucense afincado na Coruña, do que recibín hai unhas semanas Campo de Marte, e abraiado quedei coa súa lectura, obrigándome a reclasificar ao seu autor.
Eu tiña a Xulio e teño que seguir téndoo- por magnífico poeta, aínda que só fose polo poema Se envellecemos xuntos, que leín con unción nas miñas vodas de prata, e agardo se chegamos aló- facelo nas de ouro, que é un poema con versións noutros idiomas, entreles o alemán- que madura e frolece cos anos, e merece ser lido mentras un envellece en compañía axeitada.
E agora, Xulio atácame con Campo de Marte, do que veño de conversar co común amigo Antonio Portomeñe, e concluír que estamos diante dun libro rotundo, absoluto.
A min, os libros especiais, que teñen gañado dereito a existir, véncenme conquístanme- por dúas posibles fendas na armadura que os anos me foron proporcionando. Unha fenda grande é a que queda aberta á fermosura, pola que entra todo o que conmove e alegra aqueles sentidos que consideran que teño conseguido o dereito a ser feliz. Outra, voluntariamente moito máis estreita, permite o paso daquelas mensaxes que me falan da realidade dos que sofren, dos que soportan inxustiza, dos que son repetidamente magoados por unha vida que non merecen. E por aí entroume este tremendo Campo de Marte para me desacougar e aqueloutrar.
Nesta vida que un se foi procurando despois de medio século de loita laboral, vital, na que funciona un mecanismo de esquecemento de tempos máis difíciles, lonxanos e miserentos, queda esa pequena fenda pola que é posible atacarme a alma se me disparan cos dardos axeitados. E velaquí que me atopo cun arqueiro que eu coidaba só ía armado coa lene munición da poesía. E velaquí que ataca as miñas defensas e derruba o que eu coidaba imbatibles muros, e me deixa inerme diante das batallas que se libran no martiano campo das aforas de calquera cidade, onde se entablan loitas que se supón non deben afectar aos habitantes do burgo. Pero que se as contemplan desde as fortificacións urbanas, os que saben mirar quedan abraiados, mancados, doridos.
Xulio Valcárcel, poeta, describe vidas miserentas e gloriosas, reflicte anacos de vidas exemplares ou vergoñentas, ábrenos as portas dunha Galicia que coidabamos desaparecida da que quedan pegadas na memoria e nas realidades máis escuras.
Como Xulio é avogado e exerce esta difícil profesión-vocación por terras coruñesas, non hai que pescudar moito para intuir que parte do que alí conta o viviu na infancia rural ou periurbana lucense, e outra moi boa parte foi contemplado soportado- nunha longa etapa de profesional do dereito, que o tería achegado a ese submundo da xente que sofre de pobreza, de soedade, de desamor.
Quen queira pensar desde a súa realidade cotiá que a vida é fermosa, que temos conseguido superar subdesenvolvementos, que vivimos rodeados por unha Europa da que formamos parte entusiasta, que non lea este Campo de Marte, xa que contén relatos, feitos e persoas que poden ser perxudiciais para a súa tranquilidade. Quen queira asomarse á dura realidade dos galegos doutrora e de hoxe mesmo, baixen a este campo de marte de mergúllense na súa infinitude. E aínda que non queiran combatir, estarán no medio dunha guerra que é a súa propia; aínda que non compartan as razón dos que loitan terán que escoller un bando e tomar postura a favor ou en contra dos combatentes; e aínda que estean acoirazados coa mellor armadura resultará feridos como quería Miguel Hernández- coas tres feridas incurables do amor, da morte e da vida.
Desde agora mirarei de xeito diferente a Xulio Valcarcel. E vereino, ademais de poeta e avogado ou quizais por eso- como un combatente no campo de marte que Galicia ten nunha dimensión paralela que, nun infinito paradoxo de ficción, se incorpora á realidade a vontade de autor e lector para lembrarnos que hai infinitas Galicias, pero todas todas!- seguen a estar nesta.
